ارزیابی عملکرد حسابرسان در خصوص بررسی و آزمون کنترل های داخلی مبتنی بر مدل حسابرسی ریسک تجاری (bra)

چکیده: در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت اعتباربخشی به صورتهای مالی توسط حسابرسان و به تبع آن ارزیابی مدل و روش های رسیدگی آنها در این خصوص، وجود و یا بکارگیری مدل حسابرسی ریسک تجاری (bra) مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا تعداد 20 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران که توسط سازمان حسابرسی مورد رسیدگی قرار گرفته، برای دوره پنج ساله تحقیق، از سال 1386 تا سال 1390 آزمون شده¬اند. داده های مورد نیاز با مراجعه به نرم¬افزار ره¬آورد، آرشیو سایت بورس اوراق بهادار، صورتهای مالی شرکت¬ها، پرونده¬های دائم و جاری حسابرسی و از طریق فرم های خاص گردآوری شده و پس از طراحی چک¬لیست¬ها، هرکدام از فرضیه¬ها با نمره-گذاری از نمره 1 تا 5 در طیف لیکرت 5 تایی مورد ارزیابی و در چک¬لیست¬ها اعمال گردیده است. برای آزمون فرضیه¬ها از آزمون¬های نرمال¬بودن (کولموگروف اسمیرنوف)، پایایی پرسش نامه (آلفای کرونباخ) و میانگین ها (t گروههای مستقل) استفاده گردیده است. موضوع مورد پژوهش از طریق شانزده فرضیه آزمون شده است. دوازده فرضیه اول حاکی از عدم وجود مدل حسابرسی ریسک تجاری و یا حرکت به سوی استقرار این مدل بوده و چهار فرضیه بعدی نیز نشان¬دهنده تفاوت در میزان و نوع رسیدگی حسابرسان در رسیدگی به سرفصل های صورت سود و زیانی در مقابل اقلام ترازنامه¬ای می باشد.